پرورش مهارت کودک چه تاثیری بر روی زندگی آینده آن دارد؟

خانواده نقش اساسی در پرورش مهارت کودک داشته و از جمله مسئولیت های والدین این بوده که به کودکان خود، آموزش های لازم را داده تا در حل مشکلات خود توانایی لازم را داشته باشند. پرورش مهارت کودک به صورت صحیح، هم در کاهش رفتارهای نامناسب و هم در بهبود رفتارهای اجتماعی کودکان موثر است. بنابراین اهمیت پرورش مهارت کودک در حل مشکلات زندگی آنها و حل مسائل آنها اهمیت بسیاری دارد. از آنجایی که مواجه شدن کودک با مشکلات زندگی آینده، امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است، به همین خاطر پرورش مهارت کودک از همان دوران ابتدایی بسیار مهم است.

پرورش مهارت حل مساله

از جمله مهارت هایی که باید در سنین کودکی در کودکان پرورش یابد، مهارت حل مساله است. تحقیقات نشان می دهد که هر چقدر افراد از مهارت حل مساله پایینی برخوردار باشند، توانایی کمتری در مقابله با حل مشکلات خواهند داشت. حتی ممکن است در هنگام رویارویی با مشکلات، یک سری رفتارهای ناشایست از خود بروز داده و احساس ناکامی کنند. علاوه بر این امکان بروز هر گونه پرخاشگری در کودک نیز وجود دارد. در برخی از مواقع کودک برای جلوگیری از هر گونه شرایط سخت، امکان دارد گوشه گیر شود. این رفتار گوشه گیری نیز ممکن است در آینده با بروز رفتارهای نادرست همراه باشد. بنابراین یادگیری و پرورش مهارت حل مساله از همان دوران کودکی، از جمله اساسی ترین نیازهای یک کودک محسوب می شود.
برای پرورش مهارت حل مساله، کودک باید توانایی برقراری ارتباط بین تجربه های گذشته و نوع مساله را پیدا کند. در اصل مهارت حل مساله، همان فرآیند تصمیم گیری است که با شناخت و تحلیل وضعیت مشخص می شود. در فرآیند تصمیم گیری فرد با جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل و ارزیابی وضعیت، تصمیم گیری می کند. بنابراین فرد با نوع تصمیمی که می گیرد می تواند در زندگی آینده نقش موثری داشته باشد. به هر حال پرورش مهارت کودک در زمینه حل مساله در تعیین جایگاه کودک در اجتماع نقش بسیار مهمی دارد. چرا که هر قدر مهارت حل مساله کودک قوی تر باشد، راحتتر می تواند با چالش های زندگی روبرو شده و آن ها را حل کند. 

نکات کاربردی در پرورش مهارت حل مساله کودکان

برای اینکه یک کودک مهارت لازم در پرورش حل مساله را داشته باشد، داشتن یک سری راهکار می تواند کمک دهنده باشد. از جمله این راهکارها می توان به این موارد اشاره کرد:
•    به هیچ وجه آنها را سرزنش نکنید: در صورت اشتباه کردن کودکان و یا تصمیمات نادرست آنها، هر گز با آنها بد برخورد نکنید. زیرا که مانع پرورش مهارت حل مساله در کودک می شود.
•    ترغیب به مشارکت: الگوهای ارتباطی خانواده باید به گونه ای باشد تا به مهارت ها و توانایی های کودک توجه شود.
•    استفاده از داستان: با داستان و شخصیت سازی می توان کودک را از لحاظ  ذهنی درگیر کرد. 
•    استفاده از بازی: والدین می توانند در قالب بازی راه حل های مشکلات را برای کودک شفاف سازی کنند.

راه های پرورش مهارت های ارتباطی

پرورش مهارت کودک، آن هم از سنین ابتدایی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و از دغدغه های اصلی هر خانواده ای محسوب می شود. یکی از این مهارت ها که باید در سنین کودکی به آن توجه شود، پرورش مهارت ارتباطی و فن بیان کودک است. برای تقویت پرورش مهارت ارتباطی کودک باید یک سری نکات را رعایت کرد. این نکات عبارتند از:
•    به کودک زمان انتظار بدهید: یکی از راهکارهایی که باعث افزایش مهارت ارتباطی کودک می شود، دادن زمان انتظار به او است. ما بزرگسالان در بیشتر مواقع حتی صبر نمی کنیم تا جمله طرف مقابل تمام شود و حرف خود را ادامه دهیم. برای پرورش مهارت کودک، آن هم از نوع ارتباطی باید برای جواب کودک حتی المقدور 5 الی 10 ثانیه صبر کرد. این فرصت باعث می شود که کودک آنچه را که می خواهد بگوید آماده کند. این ترفند هم باعث افزایش مهارت فن بیان و هم باعث کاهش لکنت زبان کودک می شود.
•    هر گز اشتباهات کودک را به صورت مداوم تصحیح نکنید: یکی از اشتباهاتی که مانع پیشرفت فن بیان و مهارت ارتباطی کودک می شود، تصحیح مداوم والدین است. این حرکت نه تنها چیزی را درست نمی کند، بلکه تاثیرات نامطلوبی نیز به همراه دارد. اینکه مدام کودک خود را مجبور به درست حرف زدن کنید، همانند کسی است که اصلا آشپزی نمی داند و به او می گویید بهتر آشپزی کن.
•    سعی کنید یک همراه ارتباطی خوب برای کودک خود باشید: البته ایجاد تعادل در این زمینه می تواند تا حدی سخت باشد. صحبت با کودک همانند یک بزرگسال، به معنای استفاده نادرست از واژه های کودک نیست، بلکه به معنای فرصت دادن و استفاده نادرست ارتباط چشمی کودک است. ممکن است در ابتدا کودک شما چیزهایی را بیان کند که ممکن است برای شما نامفهوم باشد. اما به کودک خود فرصت دهید تا به شما بفهماند در مورد چه چیزی صحبت می کند. همیشه از واژه هایی همانند «گوگولی مگولی» برای صحبت با او استفاده نکنید.
 

سخن پایانی
همان طور که در این مقاله مشاهده کردید، پرورش مهارت کودک در همان سال های ابتدایی رشد کودک، از اهمیت بالایی برخوردار است. البته بیشترین مکانی که پرورش مهارت کودک در آن شکل می گیرد، در دوره پیش دبستانی است. کودک از طریق ارتباط با مربیان و دیگر کودکان محیط پیش دبستانی، مهارت های بسیاری را آموزش می بیند. به همین خاطر به این دوران، در اصطلاح دوران طلایی زندگی کودک گفته می شود که در واقع مرحله اصلی پرورش مهارت کودک در آن شکل می گیرد.